Finał XIV Skawińskiego Tygodnia Teatralnego odkrył przed wszystkimi sprawdzoną mediolańską maksymę: KTO NIE MA, NIE PŁACI!
Sztuka Dario Fo w wykonaniu Teatru MASKA miała premierę podczas ubiegłorocznego STT – a jednak dzisiaj została wystawiona dopiero po raz drugi! Aż trudno w to uwierzyć, że trzeba było czekać cały rok, by znów śmiać się do łez z kobiecej przebiegłości i zaradności, która udziela się nawet mężom.
Teatr MASKA podjął się nie lada wyzwania zmierzenia się ze sztuką noblisty, która po przełożeniu na deski sceny trwa ponad 2 godziny. Bazujące na komedii dell\’arte styl i tempo przedstawienia podejmują, jak zawsze u bezkompromisowego włoskiego dramaturga, temat społecznej (nie)sprawiedliwości, sprzeciwu wobec zastanych układów i anarchistycznych porządków. Szwedzka akademia przyznała Dario Fo literacką Nagrodę Nobla wraz z uzasadnieniem, że to pisarz, który „naśladuje średniowiecznych błaznów w nękaniu władzy i stawaniu w obronie uciśnionych”. Ani pisarz, ani uzasadnienie nigdy nie spodobało się władzy – tej świeckiej i tej kościelnej. Fo porusza tematy polityczne i społeczne, krytykuje Kościół, mafię, polityków, nie oszczędza nikogo. Obnaża absurdy rzeczywistości, poszukując prawdy.
Fabuła sztuki jest bardzo prosta: oto w Mediolanie wybucha strajk społeczny przeciwko podwyżkom wszystkiego. Oburzony lud wyraża go w bardzo oczywisty sposób: przestaje płacić. Za zakupy w markecie, za jedzenie w stołówce, za bilety tramwajowe. Nie płaci i już. Państwo powinno płacić. W końcu – czy my do pracy jeździmy na wakacje? Ale Państwo w osobie Policjanta i Strażnika Miejskiego nie chce tej oczywistej prawdy zrozumieć. Zaczyna się zabawa w chowanego z zamelinowanym towarem: żon z mężami, mężów z żonami, wszystkich z Władzą. Konieczna jest nawet interwencja Świętej Eulalii…
Spektakl – choć powtórzony – był w pewnym sensie premierowy: po raz pierwszy z rolą Antonii musiała się zmierzyć Klaudia Stokłosa, po brawurowej ubiegłorocznej kreacji Oli Lasoń. Brawa i gorące reakcje publiczności są dowodem, że poradziła sobie równie dobrze. W pozostałych rolach wystąpili: Barbara Bylica jako urocza i szczebiotliwa, chociaż nieco ograniczona Margherita,Łukasz Pierożek jako dobroduszny i łatwowierny Giovanni, Wacław Szwarc jako prawdziwie włoski cwaniak Luigi oraz Dominik Lisek w potrójnej roli „sprawiedliwej ręki prawa” w osobach Strażnika/Inspektora/Ojca.
Jak zawsze świetna charakteryzacja i stylizacja Marty Tyrpy stworzyły włoski klimat spektaklu.
Reżyseria: Andrzej Morawa.
Dario Fo, „Kto nie ma, nie płaci”, przekład Piotr Bikont i Paweł Lesisz.
Prawa Piotra Bikonta reprezentuje Stowarzyszenie Autorów ZAiKS.
Prawa do sztuki reprezentuje agencja ADIT.
Joanna Kurpiel
(JK)
fot. Jarosław Karasiński