Zapraszamy do odwiedzenia Dworu Dzieduszyckich w Radziszowie w ramach IV edycji Dni Otwartych Funduszy Europejskich w dniach 18 – 21 maja.
Dni Otwarte Funduszy Europejskich (DOFE) to prawie 1000 wydarzeń i 220 tysięcy odwiedzających w całym kraju przez cztery dni maja. Ubiegłoroczna edycja zwyciężyła w konkursie European Public Communication Award na najlepszą europejską kampanię publiczną w 2016 roku.
W tym roku dołączamy do akcji prezentując piękny Dwór Dzieduszyckich, którego remont adaptacyjny został sfinansowany ze środków Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego w ramach działania 3.2: Rozwój produktu dziedzictwa kulturowego. Beneficjentem programu jest Gmina Skawina.
DNI OTWARTE FUNDUSZY EUROPEJSKICH W DWORZE DZIEDUSZYCKICH W RADZISZOWIE 18 – 21 maja 2017 r
organizator: CKiS w Skawinie, współorganizator: Stowarzyszenie „Nasz Radziszów”
18 maja (czwartek)
Warsztaty dla dzieci i dorosłych: godz. 11.00 – warsztaty malarskie dla przedszkolaków, godz. 18.00 – rodzinne warsztaty quillingu.
Quilling (ang. „nawijać na pióro lub rurkę”) to technika z rodzaju papieroplastyki (zwana też papierowym filigranem) służąca do tworzenia ozdób z wąskich pasków papieru, zwiniętych w kształt sprężyny spiralnej i odpowiednio uformowanych przez zagniecenie zewnętrznych warstw papieru.
Więcej informacji tutaj.
19 maja (piątek), godz. 18.00
Spotkanie „Wspomnienia z Iranu” – slajdowisko z podróży zaprezentują Mateusz Droździewicz i Agnieszka Grzegorzek
Podczas slajdowiska opowiemy o współczesnym, postrewolucyjnym Iranie, który z dnia na dzień coraz bardziej otwiera się na Zachód i turystów.
Więcej informacji tutaj.
20 maja (sobota), godz. 18.00
„Wieczór wspomnień: od dworu przez szkołę do muzeum” – spotkanie z mieszkańcami Radziszowa i okolic, dla których Dwór Dzieduszyckich był domem, szkołą, budynkiem z czasów dzieciństwa i młodości…
Jak na tle zmieniających się czasów i historii zmieniały się funkcje obiektu, jego wygląd i otoczenie? Jakie wspomnienia łączą się z tym miejscem? Jak pamiętają Dwór ludzie kiedyś w nim pracujący, mieszkający, uczący się? Zapraszamy na spotkanie, które poprowadzą członkowie Stowarzyszenia „Nasz Radziszów”.
21 maja (niedziela)
godz. 16.00 – 18.00 „Znani radziszowianie…” – po wystawach stałych w Dworze Dzieduszyckich oprowadzają członkowie Stowarzyszenia „Nasz Radziszów”
godz. 18.00 Koncert „Pieśni Słowa” w wykonaniu Zespołu Śpiewaków Kolegium Muzyki Ewangelickiej oraz kwartetu muzycznego Pan Ton Quartet
Wiecej informacji tutaj.
Zwiedzanie Dworu w dniach 18 – 21 maja z osobami oprowadzającymi po obiekcie i wystawach w godzinach 9.00 – 16.00
Na wszystkie wydarzenia wstęp wolny.
Zapisy na warsztaty: tel. 12 256 31 18, dwor@ckis.pl
Budynek dworu w Radziszowie w stylu późno klasycystycznym został zbudowany na początku XIX w. przez hr. Ludwikę Szeptycką z Dzieduszyckich, właścicielkę dóbr tzw. Klucza Radziszów, tj. miejscowości: Radziszów, Woli Radziszowskiej i południowej części Skawiny. Projekt dworu przypisywany jest krakowskiemu architektowi, księdzu jezuicie Sebastianowi Alojzemu Sierakowskiemu. Obiekt powstał na planie prostokąta, jako zwarta bryła z dwoma kondygnacjami, nakrytymi czterospadowym dachem. Usytuowano go na terenie posiadłości dworskiej, znajdującej się w centrum wsi, w zakolu rzeki Skawinki i w sąsiedztwie kościoła. Wokół nowego dworu urządzony został park krajobrazowy, jak też ogrody kwiatowe, warzywne i sad.
W 1826 r. dwór został zniszczony przez pożar. W II ćwierci XIX w. dobudowano do niego od strony południowej obszerny, dwukondygnacyjny taras. Jego górna część wsparta została na czterech filarach, a całość ozdobiona została balustradami i schodami po obu jego stronach. Taki wygląd budynku uwieczniony został na fotografii z przełomu XIX i XX w. Taras na wysokości I piętra rozebrano na początku XX stulecia, zaś w czasie ostatniego remontu przywrócono jego pierwotny wygląd. Spadkobiercą hr. Szeptyckiej został hr. Wawrzyniec Dzieduszycki, po nim syn hr. Eugeniusz. W 1857 r. dwór odziedziczyła jego córka hr. Helena (od 1859 r. Pawlikowska). W 1877 r. dwór nabyła hr. Karolina Oksza Orzechowska, a w latach 1880-1881 r. mieszkała w nim księżna Róża Godoy de Bassano i de Lesygnano. Kolejnymi właścicielami do roku 1885 byli hrabiostwo Wiktoria i Karol Dembińscy. Po nich majątek odziedziczyli hrabiowie Mieroszewscy. Na przełomie XIX i XX w. dwór przeszedł w ręce adwokatów z Krakowa: dr. Władysława Lisowskiego, a następnie dr. Stefana Kirchmayera. W 1909 r. budynek zakupiony został przez gminę Radziszów z przeznaczeniem na szkołę. Zanim dzieci przeniosły się ze starej, drewnianej szkoły do nowej placówki oświatowej, przeprowadzono w nim generalny remont, łącznie z przebudową układu pomieszczeń. Uroczyste otwarcie szkoły nastąpiło 30 października 1909 r. w obecności Inspektora Szkolnego Seweryna Udzieli, a szkołę poświęcił radziszowski proboszcz, ks. Marceli Zauss. Budynek ten służył kilku pokoleniom radziszowian aż do 1997 r.
W czasie I wojny światowej w dworze stacjonowało wojsko austriackie, pozostawiając po sobie duże zniszczenia. Kolejne spowodował wielki pożar z czerwca 1917 r. W okresie międzywojennym, po wykonaniu częściowych remontów, budynek ponownie służył jako szkoła. W czasie II wojny światowej dwór zajęli żołnierze niemieccy, przyczyniając się do kolejnych zniszczeń. W styczniu 1945 r., w czasie wycofywania się oddziałów niemieckich, na centrum Radziszowa spadły bomby lotnicze, które spowodowały pęknięcia murów dworu. Po przeprowadzeniu drobnych napraw, naukę wznowiono w nim już od 1 lutego 1945 r. Po wojnie budynek przeszedł kilka gruntowych remontów. Od 1997 r. dwór pozostawał niezagospodarowany, niszczał i ulegał postępującej degradacji, choć wpisany jest do rejestru zabytków. Od tej pory pojawiały się różne inicjatywy mieszkańców Radziszowa, by przypisać mu nowe funkcje i pozyskać fundusze na jego remont. Powstałe w 2002 r. Stowarzyszenie „Nasz Radziszów” podjęło starania o jego rewaloryzację i przywrócenie mu dawnej świetności, by znów służył mieszkańcom Radziszowa i Gminy. Przy współpracy Stowarzyszenia z Burmistrzem Adamem Najderem, opracowano nową koncepcję zagospodarowania obiektu i dostosowania go do pełnienia nowych funkcji. W celu zabezpieczenia dworu przed całkowitym zdewastowaniem i zniszczeniem, w latach 2006-2007 wykonano I etap remontu, w tym dachu, który sfinansowany był przez Gminę i częściowy wkład finansowy Radziszowskiej społeczności, tj. funduszy pozyskanych podczas festynów organizowanych przez Stowarzyszenie „Nasz Radziszów”. Radziszowianie angażowali się w pomoc, biorąc udział w licytacjach, jak też kupując cegiełki na rzecz odbudowy dworu.
Kolejne lata, to wspólne działania Stowarzyszenia „Nasz Radziszów” i Urzędu Miasta i Gminy w Skawinie, zmierzające do uzyskania zewnętrznego wsparcia dla dalszego remontu dworu. Działania te zakończyły się sukcesem. W 2011 r. podpisano umowę pomiędzy Gminą Skawina a Województwem Małopolskim, na dofinansowanie projektu pn. „Remont adaptacyjny Dworu Dzieduszyckich w Radziszowie”. W wyniku tej umowy, w latach 2011-2013, przy wsparciu finansowym Unii Europejskiej w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013, wykonano kompleksowy remont budynku Dworu Dzieduszyckich wraz z otoczeniem, jak też przystosowano go do pełnienia nowych funkcji kulturalnych, społecznych i turystycznych.
Od 4 listopada 2013 r. gospodarzem Dworu Dzieduszyckich w Radziszowie jest Centrum Kultury i Sportu w Skawinie, które prowadzi w nim działalność kulturalną, edukacyjną i społeczną, będącą odpowiedzią na potrzeby mieszkańców. W zabytkowym obiekcie mają także swoją siedzibę: Stowarzyszenie „Nasz Radziszów”, LGD „Blisko Krakowa”, a także Regionalne Centrum Turystyczne, prowadzone przez CKiS w Skawinie.
Joanna Kurpiel
(AZ)