5 września o godz. 16.30 odbędzie się kolejny koncert z cyklu 3. Festiwalu Muzyki Organowej i Kameralnej. Tym razem zapraszamy wszystkich melomanów do Kościoła p.w. Miłosierdzia Bożego w Skawinie.
Kolejny niedzielny koncert organowy w Skawińskiej Świątyni Miłosierdzia Bożego w Skawinie upłynie pod znakiem twórczości Jana Sebastiana Bacha, przeplatanej dziełami Cesara Francka i Jehana Ariste Alaina.
Utworami przeznaczonymi dla wytrawnych miłośników muzyki organowej. Utwory zagra, znany melomanom w kraju i za granicą, Polski pedagog i organista Józef Serafin.
Koncert rozpocznie się od wykonania Preludium i Fugi a-moll (BWV 543) Jana Sebastiana Bacha. Zarys tego doskonałego, jednolitego dzieła organowego powstał już w 1708 roku, w czasie pobytu Bacha w Weimarze (z tego okresu pochodzi Preludium a-moll). Fugę kompozytor stworzył później, będąc już w Kothen, następnie w Lipsku (po 1715 roku).
Preludium a-moll choć nie jest dziełem o dużych rozmiarach, to posiada głębię i nosi w sobie cechy dzieła monumentalnego. Wielkie napięcie w części początkowej (taktowanej na 4/4) powoli opada po licznych arpeggiach pedałowych, aby znów ku końcowi wzrosnąć, przechodząc w Fugę (taktowaną już na 6/8) z szerokim tematem, podobnym w charakterze do tematu z Preludium.
Trzeba wspomnieć, że w okresie powstawania dzieła (od 1708 roku aż po 1715 rok) kompozytor był organistą i koncertmistrzem na dworze jednego z najbardziej wykształconych książąt owej epoki –; księcia Wilhelma Emsta. Na książęcym dworze Bach był bardzo dobrze opłacany. W tych latach na świat przyszło jego sześcioro dzieci, między innymi dwóch przyszłych muzyków: Wilhelm Friedemann w 1710 r. i Carl Philipp Emanuel w 1714 r. W życiu Jana Sebastiana był to okres szczególnie płodny również w liczne, wspaniałe dzieła organowe, klawesynowe i wokalno-instrumentalne.
Jako drugi zabrzmi Chorał h-moll nr 2 kompozytora belgijskiego pochodzenia Césara Francka. Utwór należy do cyklu Trzech chorałów (E-dur, h-moll, a-moll) napisanych w 1890 roku, tuż przed swoją śmiercią. Te trzy chorały oparte są na formach cyklicznych (symfonizmie organowym), prawdopodobnie były wzorowane na wcześniej napisanym bardzo znanym cyklu: Preludium, Choral i Fuga.
Drugi chorał h-moll nie jest tak znany jak ostatni a-moll, który jest jego testamentem muzycznym. Niemniej, wyróżnia się przejrzystością konstrukcji i mistycznym językiem. Utwór otwiera ostinato, powtarzająca się melodia, która zostaje przerywana przez uszczęśliwiający chorał w równoległej tonacji B-dur.
Kolejną odsłoną koncertu będą utwory organowe francuskiego kompozytora Jehana Ariste Alaina (1911-1940). Kolejno Lamento, Petite piece, Ballade en mode phrygien, Postlude pour l office de complies oraz Trzy chorały (dorycki, frugijski, cysterski) w porównaniu z jego brawurowymi Litaniami na organy należą do dzieł trudnych w odbiorze, przeznaczone są dla wybitnych miłośników muzyki organowej.
Na zakończenie koncertu zostanie wykonany sztandarowy utwór organowy Jana Sebastiana Bacha Preludium i Fuga Es-dur (BWV 552). Bachowski utwór pochodzi z ukończonej w 1739 roku trzeciej części zbioru zwanego Klavierübung. Jest to zbiór dziesięciu dużych i jedenastu małych chorałów, Preludium i Fugi Es-dur oraz czterech duetów. Dla jednych jest to zbiór szkolnych ćwiczeń, dla innych prawdziwa biblia organistowska. Preludium Es-dur (BWV 552/1) znajduje się na początku zbioru, zaś kończąca ten zbiór Fuga Es-dur (BWV 552/2) na końcu –; nie ma jednak wątpliwości, że oba utwory należą do siebie. Całość utworu nazwana została przez Bacha Trinitäts-Fuge. Nazywając utwór w ten sposób kompozytor chciał muzycznym językiem wyrazić chrześcijański dogmat o Trójcy Świętej.
Pierwsza część Preludium Es-dur stanowi wyraz majestatu, utrzymana jest w rytmie punktowym. Drugi fragment ukazuje jakby dualizm istoty bytu Chrystusa. W ostatnim fragmencie dzieła można wyczuć gwałtowną siłę. Fuga Es-dur, mimo pozornej monumentalności, posiada jeszcze prostszą budowę. W jej skład wchodzą trzy nieduże fugi. Pierwsza fuga posiada charakter wokalny. Druga jest lekką modyfikacją prostej linii melodycznej, w trakcje której kompozytor stosuje inwersję. Trzeci temat fugi jest bardzo ruchliwy. Wszystkie trzy fugi są przez Bacha traktowane na równi, dlatego nie należy rozpoczynać pierwszej fugi zbyt szybko, aby później nie zwalniać przy drugiej i trzeciej.
Preludium i Fuga Es-dur choć nie jest dziełem demonstrującym wielkość sztuki Bacha, to jednak ukazuje wspaniałość i potęgę organów, co stanowić będzie dobry akcent na zakończenie kolejnego niedzielnego koncertu organowego.
Serdecznie zapraszamy!